મકરસંક્રાંતિના તહેવાર પર પતંગ ઉડાવવી સ્વાસ્થ્ય માટે વિશેષ લાભકારી માનવામાં આવે છે. જોકે પતંગ ઉડાડવા પાછળ કોઈ ધાર્મિક પાસું નથી, તેમ છતાં આ દિવસે પતંગ ઉડાવવી એ સ્વાસ્થ્યને ધ્યાનમાં રાખીને સારું માનવામાં આવે છે.
મકરસંક્રાંતિનો તહેવાર, ભારતના મુખ્ય તહેવારોમાંનો એક, દર વર્ષે જાન્યુઆરી મહિનામાં ઉજવવામાં આવે છે. અન્ય તહેવારોની જેમ મકરસંક્રાંતિના અવસર પર પણ કેટલીક પરંપરાઓનું પાલન કરવામાં આવે છે. પરંતુ આ પરંપરાઓ અને માન્યતાઓ વચ્ચે, એક વસ્તુ જે સમગ્ર ઉત્સવમાં આકર્ષણનું કેન્દ્ર બને છે તે છે પતંગ ઉડાડવી. મકરસંક્રાંતિના અવસરે તમામ ઉંમરના લોકો પૂરા ઉત્સાહ અને મોજ-મસ્તી સાથે પતંગ ઉડાવે છે એટલું જ નહીં, પરંતુ ઘણી જગ્યાએ ભવ્ય પતંગોત્સવનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે અથવા તો અનેક પ્રકારની સ્પર્ધાઓનું પણ આયોજન કરવામાં આવે છે. જેમાં દેશ-વિદેશના પતંગબાજો ભાગ લે છે અને પોતાની કરતબથી માત્ર પોતાનું જ નહીં પરંતુ અન્ય લોકોનું પણ મનોરંજન કરે છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ખરેખર આ પ્રસંગે પતંગ કેમ ઉડાડવામાં આવે છે? ના, તો ચાલો આજે તમને આ વિશે જણાવીએ-
સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક
મકરસંક્રાંતિના તહેવાર પર પતંગ ઉડાવવી સ્વાસ્થ્ય માટે વિશેષ લાભકારી માનવામાં આવે છે. જોકે પતંગ ઉડાડવા પાછળ કોઈ ધાર્મિક પાસું નથી, તેમ છતાં આ દિવસે પતંગ ઉડાવવી એ સ્વાસ્થ્યને ધ્યાનમાં રાખીને સારું માનવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે શિયાળાની ઋતુમાં લોકો પોતાના ઘરોમાં ધાબળા નીચે રહેવાનું પસંદ કરે છે, પરંતુ ઉત્તરાયણના દિવસે જો કોઈ વ્યક્તિ થોડો સમય સૂર્યપ્રકાશના સંપર્કમાં રહે તો શરીરના અનેક રોગો આપોઆપ મટી જાય છે. વૈજ્ઞાનિક તથ્યો મુજબ ઉત્તરાયણમાં સૂર્યનો તાપ શરદી અને શરદીથી થતા રોગોને દૂર કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે લોકો ધાબા પર પતંગ ઉડાવે છે ત્યારે સૂર્યના કિરણો દવાની જેમ કામ કરે છે. કદાચ એટલે જ મકરસંક્રાંતિના દિવસને પતંગ ચગાવવાનો દિવસ પણ કહેવામાં આવે છે.
સારા નસીબની શરૂઆત
મકરસક્રાંતિનો તહેવાર ખૂબ જ શુભ તહેવાર માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે આ તહેવારથી જ શુભ કાર્યોની શરૂઆત થાય છે કારણ કે મકરસંક્રાંતિના દિવસથી સૂર્ય ઉત્તર દિશા તરફ જવા લાગે છે. આવી સ્થિતિમાં, શુભ શરૂઆતની ઉજવણી માટે પતંગનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. કોઈપણ રીતે, પતંગને શુભ, સ્વતંત્રતા અને ખુશીનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે, તેથી સ્વતંત્રતા દિવસે પણ પતંગ ઉડાવવામાં આવે છે. તેવી જ રીતે, મકરસંક્રાંતિના દિવસે ઘરમાં શુભ આગમનની ઉજવણી કરવા માટે પતંગ ઉડાવવાની પરંપરા છે.
જોકે પતંગ પોતાની સાથે ખુશીનું વાતાવરણ લઈને આવે છે, પરંતુ જો કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવામાં ન આવે તો ખુશીને દુ:ખમાં ફેરવવામાં એક ક્ષણ પણ લાગતી નથી. મકરસંક્રાંતિના દિવસે પતંગ ઉડાવતી વખતે આ બાબતોનું ખાસ ધ્યાન રાખો. સૌથી પહેલા તો પતંગ ઉડાડતી વખતે સુરક્ષિત જગ્યા પસંદ કરો. જો તમે છત પર પતંગ ઉડાવી રહ્યા છો, તો પેરાપેટનું ધ્યાન રાખો. માંઝાની ધારને તીક્ષ્ણ કરવા માટે ચાઇના માંઝાનો ઉપયોગ કરશો નહીં અથવા બલ્બ પાવડર અથવા સરસવ વગેરેનો ઉપયોગ કરશો નહીં. આ જીવલેણ બની શકે છે. પતંગ ઉડાડતા પહેલા સનસ્ક્રીન અને ગોગલ્સનો ઉપયોગ કરો. સૂર્યના સીધા કિરણો આંખો અથવા ત્વચા પર પડવાથી નુકસાન થઈ શકે છે. ખૂબ જ તીવ્ર સૂર્યપ્રકાશમાં પતંગ ઉડાવવાનું ટાળો. પતંગની દોરીથી તમારી આંગળીઓને નુકસાન ન થાય તે માટે, પતંગ ઉડાડતી વખતે મોજા પહેરો. જો પતંગ ઉડતી વખતે ફૂટે તો તરત જ તેને કચરામાં ફેંકી દો.
