મને કોઈ મજાની વાત જણાવો : ઘણા સમય પહેલા એક ગામમાં એક ગરીબ બ્રાહ્મણ રહેતો હતો. એક દિવસ પેલા બ્રાહ્મણના ઘરે કેટલાક મહેમાનો આવ્યા. બ્રાહ્મણની હાલત એટલી ખરાબ હતી કે ઘરમાં તે મહેમાનોને ખવડાવવા માટે ખાવાનું પણ નહોતું. આ સ્થિતિને કારણે બ્રાહ્મણ અને તેની પત્ની વચ્ચે નાની નાની દલીલો શરૂ થઈ જાય છે.
બ્રાહ્મણી કહે છે, “તમને એ પણ ખબર નથી કે તમારું પેટ ભરવા માટે પૂરતું ભોજન કેવી રીતે મેળવવું. આનું પરિણામ એ આવ્યું કે આજે ઘરે મહેમાનો આવ્યા છે અને અમારી પાસે તેમને ખવડાવવા માટે કંઈ નથી.
મને કોઈ મજાની વાત જણાવો | બ્રાહ્મણી અને તલના બીજ પંચતંત્રની વાર્તા
આના પર બ્રાહ્મણ તેની પત્નીને કહે છે, “કાલે કારકા સંક્રાંતિ છે. હું કાલે બીજા ગામ જઈને ભિક્ષા લેવા જઈશ. એક બ્રાહ્મણે મને ત્યાં આમંત્રણ આપ્યું છે. તે સૂર્યદેવને સંતુષ્ટ કરવા માટે કંઈક દાન કરવા માંગે છે. ત્યાં સુધી ઘરમાં જે કંઈ હોય તે મહેમાનોને સન્માનપૂર્વક રજૂ કરજો.”
બ્રાહ્મણની આ વાત સાંભળીને બ્રાહ્મણ કહે છે કે, “મેં ક્યારેય તમારી પત્ની બનવાનો આનંદ માણ્યો નથી. ક્યારેય ખાવા માટે ડ્રાયફ્રૂટ્સ અને મીઠાઈઓ કે યોગ્ય કપડાં અને ઘરેણાં મળ્યાં નથી. આજે તમે કહી રહ્યા છો કે ઘરમાં જે પણ પડેલું હોય તેને મહેમાનોની સામે રાખો. જ્યારે કશું જ ન હોય ત્યારે હું તેમની સામે શું મૂકું? જો તમારી પાસે હોય, તો પછી માત્ર એક મુઠ્ઠીભર તલ. તો શું મહેમાનોની સામે સૂકા તલ રાખવાનું સારું રહેશે?”
પત્નીની આ વાત સાંભળીને બ્રાહ્મણ કહે, “બ્રાહ્મણ, તારે આવું બિલકુલ ન કહેવું. કારણ એ છે કે કોઈ પણ વ્યક્તિને તેની ઈચ્છા મુજબ પૈસા નથી મળતા. જો પેટ ભરવાની જરૂર હોય તો હું પેટ ભરવા માટે પૂરતું અનાજ લાવું છું. વધુ પૈસાની ઈચ્છા સારી નથી. તમારે આવી ઈચ્છા છોડી દેવી જોઈએ. વધુ પૈસાની લાલસાને કારણે વ્યક્તિના કપાળ પર ક્રેસ્ટ બને છે.”
કપાળ પરની શિખરની વાત સાંભળીને બ્રાહ્મણ સ્ત્રી ભારે આશ્ચર્ય સાથે બ્રાહ્મણને પૂછે છે, “વધુ સંપત્તિની લાલસામાં કપાળ પર શિખર બને છે. મને કંઈ સમજાતું નથી, તમારે જે કહેવું હોય તે ખુલ્લી રીતે કહો.
બ્રાહ્મણના આ પ્રશ્નનો જવાબ આપવા માટે, બ્રાહ્મણ તેની પત્નીને “શિકારી અને શિયાળ વિશેની વાર્તા” કહે છે.બ્રાહ્મણ વાર્તા શરૂ કરે છે…
મને કોઈ મજાની વાત જણાવો : એક દિવસ એક શિકારી જંગલમાં શિકાર શોધી રહ્યો હતો. જંગલમાં થોડે દૂર ગયા પછી શિકારીને કાળા પહાડ જેવો વિશાળ ભૂંડ દેખાય છે. શિકારી ભૂંડને જોતાની સાથે જ તેનું ધનુષ્ય ઉપાડે છે અને ધનુષ્ય દોરીને ભૂંડને નિશાન બનાવે છે.
ધનુષમાંથી છોડવામાં આવેલ તીર ખૂબ ઝડપે ભૂંડને ઘાયલ કરે છે. જ્યારે ઘાયલ થાય છે, ત્યારે ભૂંડ શિકારી પર હુમલો કરે છે અને હુમલો કરે છે. ભૂંડના તીક્ષ્ણ દાંતથી શિકારીનું પેટ ફાટી જાય છે. આ રીતે શિકાર અને શિકારી બંનેનો અંત આવે છે.
મને કોઈ મજાની વાત જણાવો | બ્રાહ્મણી અને તલના બીજ પંચતંત્રની વાર્તા
દરમિયાન, ભૂખ્યા શિયાળ ખોરાકની શોધમાં ત્યાંથી પસાર થાય છે જ્યાં શિકારી અને ભૂંડના મૃતદેહ પડેલા હતા. કોઈપણ મહેનત વગર આટલું બધું ભોજન જોઈને શિયાળ મનમાં ખૂબ જ ખુશ થાય છે અને મનમાં વિચારે છે કે આજે આ ભગવાનનો મોટો આશીર્વાદ છે કે તેને એક સાથે આટલું સારું અને આટલું બધું ભોજન મળ્યું છે. હું તેને ધીમે ધીમે અને આરામથી ખાઈશ, જેથી લાંબા ગાળે મને તેની આદત પડી શકે. આ રીતે હું આ ખોરાક વડે મારી લાંબા સમયની ભૂખ સંતોષી શકીશ.
આ બધી બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને, શિયાળ સૌથી પહેલા નાની વસ્તુઓ ખાવાનું શરૂ કરે છે. પછી તે શિકારીના મૃતદેહ પાસે પડેલું ધનુષ જુએ છે. શિયાળ પહેલા તેને ખાવાનું વિચારે છે અને ધનુષ્ય પર તાર ચાવવાનું શરૂ કરે છે.
શિયાળના ચાવવાને કારણે ધનુષ પરનો દોરો તૂટી જાય છે અને તાર તૂટવાને કારણે ધનુષનો એક છેડો શિયાળના કપાળને વીંધીને ખૂબ જ ઝડપે ઉપર આવે છે. ધનુષ્યનો છેડો જે શિયાળના કપાળને વીંધીને શિયાળના માથા પર નીકળે છે, તે જાણે શિયાળના કપાળ પર શિખરો નીકળ્યો હોય તેમ દેખાય છે. ઇજાઓને કારણે, શિયાળ પણ થોડા સમય પછી મૃત્યુ પામે છે.
ઘણા સમય પહેલા એક ગામમાં એક ગરીબ બ્રાહ્મણ રહેતો હતો. એક દિવસ પેલા બ્રાહ્મણના ઘરે કેટલાક મહેમાનો આવ્યા. બ્રાહ્મણની હાલત એટલી ખરાબ હતી કે ઘરમાં તે મહેમાનોને ખવડાવવા માટે ખાવાનું પણ નહોતું. આ સ્થિતિને કારણે બ્રાહ્મણ અને તેની પત્ની વચ્ચે નાની નાની દલીલો શરૂ થઈ જાય છે.
બ્રાહ્મણી કહે છે, “તમને એ પણ ખબર નથી કે તમારું પેટ ભરવા માટે પૂરતું ભોજન કેવી રીતે મેળવવું. આનું પરિણામ એ આવ્યું કે આજે ઘરે મહેમાનો આવ્યા છે અને અમારી પાસે તેમને ખવડાવવા માટે કંઈ નથી.
આના પર બ્રાહ્મણ તેની પત્નીને કહે છે, “કાલે કારકા સંક્રાંતિ છે. હું કાલે બીજા ગામ જઈને ભિક્ષા લેવા જઈશ. એક બ્રાહ્મણે મને ત્યાં આમંત્રણ આપ્યું છે. તે સૂર્યદેવને સંતુષ્ટ કરવા માટે કંઈક દાન કરવા માંગે છે. ત્યાં સુધી ઘરમાં જે કંઈ હોય તે મહેમાનોને સન્માનપૂર્વક રજૂ કરજો.”
મને કોઈ મજાની વાત જણાવો : બ્રાહ્મણની આ વાત સાંભળીને બ્રાહ્મણ કહે છે કે, “મેં ક્યારેય તમારી પત્ની બનવાનો આનંદ માણ્યો નથી. ક્યારેય ખાવા માટે ડ્રાયફ્રૂટ્સ અને મીઠાઈઓ કે યોગ્ય કપડાં અને ઘરેણાં મળ્યાં નથી. આજે તમે કહી રહ્યા છો કે ઘરમાં જે પણ પડેલું હોય તેને મહેમાનોની સામે રાખો. જ્યારે કશું જ ન હોય ત્યારે હું તેમની સામે શું મૂકું? જો તમારી પાસે હોય, તો પછી માત્ર એક મુઠ્ઠીભર તલ. તો શું મહેમાનોની સામે સૂકા તલ રાખવાનું સારું રહેશે?”
પત્નીની આ વાત સાંભળીને બ્રાહ્મણ કહે, “બ્રાહ્મણ, તારે આવું બિલકુલ ન કહેવું. કારણ એ છે કે કોઈ પણ વ્યક્તિને તેની ઈચ્છા મુજબ પૈસા નથી મળતા. જો પેટ ભરવાની જરૂર હોય તો હું પેટ ભરવા માટે પૂરતું અનાજ લાવું છું. વધુ પૈસાની ઈચ્છા સારી નથી. તમારે આવી ઈચ્છા છોડી દેવી જોઈએ. વધુ પૈસાની લાલસાને કારણે વ્યક્તિના કપાળ પર ક્રેસ્ટ બને છે.”
કપાળ પરની શિખરની વાત સાંભળીને બ્રાહ્મણ સ્ત્રી ભારે આશ્ચર્ય સાથે બ્રાહ્મણને પૂછે છે, “વધુ સંપત્તિની લાલસામાં કપાળ પર શિખર બને છે. મને કંઈ સમજાતું નથી, તમારે જે કહેવું હોય તે ખુલ્લી રીતે કહો.
બ્રાહ્મણના આ પ્રશ્નનો જવાબ આપવા માટે, બ્રાહ્મણ તેની પત્નીને “શિકારી અને શિયાળ વિશેની વાર્તા” કહે છે.
બ્રાહ્મણ વાર્તા શરૂ કરે છે…
એક દિવસ એક શિકારી જંગલમાં શિકાર શોધી રહ્યો હતો. જંગલમાં થોડે દૂર ગયા પછી શિકારીને કાળા પહાડ જેવો વિશાળ ભૂંડ દેખાય છે. શિકારી ભૂંડને જોતાની સાથે જ તેનું ધનુષ્ય ઉપાડે છે અને ધનુષ્ય દોરીને ભૂંડને નિશાન બનાવે છે.
ધનુષમાંથી છોડવામાં આવેલ તીર ખૂબ ઝડપે ભૂંડને ઘાયલ કરે છે. જ્યારે ઘાયલ થાય છે, ત્યારે ભૂંડ શિકારી પર હુમલો કરે છે અને હુમલો કરે છે. ભૂંડના તીક્ષ્ણ દાંતથી શિકારીનું પેટ ફાટી જાય છે. આ રીતે શિકાર અને શિકારી બંનેનો અંત આવે છે.
મને કોઈ મજાની વાત જણાવો દરમિયાન, ભૂખ્યા શિયાળ ખોરાકની શોધમાં ત્યાંથી પસાર થાય છે જ્યાં શિકારી અને ભૂંડના મૃતદેહ પડેલા હતા. કોઈપણ મહેનત વગર આટલું બધું ભોજન જોઈને શિયાળ મનમાં ખૂબ જ ખુશ થાય છે અને મનમાં વિચારે છે કે આજે આ ભગવાનનો મોટો આશીર્વાદ છે કે તેને એક સાથે આટલું સારું અને આટલું બધું ભોજન મળ્યું છે. હું તેને ધીમે ધીમે અને આરામથી ખાઈશ, જેથી લાંબા ગાળે મને તેની આદત પડી શકે. આ રીતે હું આ ખોરાક વડે મારી લાંબા સમયની ભૂખ સંતોષી શકીશ.
આ બધી બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને, શિયાળ સૌથી પહેલા નાની વસ્તુઓ ખાવાનું શરૂ કરે છે. પછી તે શિકારીના મૃતદેહ પાસે પડેલું ધનુષ જુએ છે. શિયાળ પહેલા તેને ખાવાનું વિચારે છે અને ધનુષ્ય પર તાર ચાવવાનું શરૂ કરે છે.
શિયાળના ચાવવાને કારણે ધનુષ પરનો દોરો તૂટી જાય છે અને તાર તૂટવાને કારણે ધનુષનો એક છેડો શિયાળના કપાળને વીંધીને ખૂબ જ ઝડપે ઉપર આવે છે. ધનુષ્યનો છેડો જે “મને કોઈ મજાની વાત જણાવો” શિયાળના કપાળને વીંધીને શિયાળના માથા પર નીકળે છે, તે જાણે શિયાળના કપાળ પર શિખરો નીકળ્યો હોય તેમ દેખાય છે. ઇજાઓને કારણે, શિયાળ પણ થોડા સમય પછી મૃત્યુ પામે છે.
એમ કહીને બ્રાહ્મણ કહે, “બ્રાહ્મણ, તેથી જ કહું છું કે અતિશય લોભને લીધે કપાળે કુંડળ દેખાય છે.”
આ વાર્તા સાંભળ્યા પછી બ્રાહ્મણ કહે, “ઠીક છે, જો એવું હશે તો હું મહેમાનોને ઘરમાં પડેલા મુઠ્ઠીભર તલ જ ખવડાવીશ.”
બ્રાહ્મણની આ વાત સાંભળીને બ્રાહ્મણ સંતુષ્ટ થઈ ગયો અને ભીખ માંગવા ઘરની બહાર નીકળી ગયો. સાથે જ બ્રાહ્મણ ઘરમાં પડેલા તલને પણ તડકામાં સૂકવવા માટે ફેલાવે છે. ત્યારે ક્યાંકથી એક કૂતરો આવે છે અને તે સાફ છછુંદર પર પેશાબ કરે છે, જેના કારણે બધા છછુંદર બગડી જાય છે.
મને કોઈ મજાની વાત જણાવો આપણી પાસે જે કંઈ છે, આપણે તેમાં ખુશ રહેવું જોઈએ. કોઈની પાસે વધુ વસ્તુઓ હોય તે જોઈને દુઃખી થવું જોઈએ નહીં.
